Yapay zeka ile birlikte gelişen doğal dil işleme (NLP) teknolojileri, dünya genelinde dil bariyerlerini aşarak daha kapsayıcı bir iletişim ortamı oluşturuyor. Son yıllarda, ABD başta olmak üzere birçok ülke kendi yerel doğal dil işleme sistemlerini geliştirme çalışmalarına hız verdi. Peki, bu alandaki en önemli dört gelişme nedir?
Google Translate, Az Temsil Edilen Dillere Odaklanıyor
Google, Afrika ve Güney Asya’daki az konuşulan diller için destek sunmaya başladı. Örneğin, Kongoca, Twi ve Krio gibi diller Google Translate’e eklenerek dijital dünyada daha fazla temsil edilme şansı yakaladı. Oluşturulan bu doğal dil işleme sistemi sayesinde büyük veri bilgilerinden yararlanarak yeni eklenen diller için anlam doğruluğu arttırılıyor.
Ayrıca, bu diller arasına beş yeni Türk dili de eklendi. Google’ın resmi destek sayfasının yaptığı açıklamaya göre yeni eklenen diller arasında Ural-Altay dil ailesinin Türk dilleri kolunda bulunan Çuvaşça, Kırım Tatarcası, Başkurtça, Tuvaca ve Yakutça da var. Türk dillerinin Kıpçak grubundan Kırım Tatarcası ve Başkurtça, Ogur-Bolgar grubundan Çuvaşça, Sibirya grubundan Yakutça ile Tuvaca’nın da eklenmesiyle beraber Google Çeviri’nin desteklediği toplam Türk dili sayısı 13 oldu. Uygulamanın desteklediği diğer Türk dilleri ise Azerbaycan Türkçesi, Kazakça, Kırgızca, Tatarca, Türkçe, Türkmence, Özbekçe ve Uygurca.
Microsoft’un Yapay Zeka Destekli Çeviri Modelleri
Microsoft, insan benzeri konuşma üreten VALL-E 2’yi duyurdu. Metinden sese (TTS) dönüşüm sistemi olan VALL-E 2, önemli bir sıçrama yaptı. VALL-E 2, insan eşitliğini sağlıyor, yani gerçek insanlardan ayırt edilemeyen sesler üretebiliyor. Sistemin bir konuşmacının sesini öğrenmesi ve taklit etmesi için yalnızca birkaç saniyelik sese ihtiyacı var. Bu teknoloji özellikle az yazılı kaynağa sahip diller için büyük bir fırsat sağlıyor. Ayrıca, Microsoft’un multimodal doğal dil işleme çalışmaları, sadece metin değil aynı zamanda sesli ve görsel içerikler üzerinden de dil modellerinin gelişmesine yardımcı olacak gibi görünüyor.
VALL-E 2 önemli bir atılımı temsil etse de şimdilik bir araştırma projesi olarak kalmaya devam ediyor. Yapay zeka geliştikçe, şirketler yenilikçiliği etik değerlerle dengelemeye çalışarak ilerlemeye devam ediyor.
İlginizi çekebilir: Kullanımı Kolay 5 Makine Çeviri Sistemi
VamboAl, Afrika Dillerinin Doğal Dil İşleme Sürecine Dahil Edilmesini Ele Alıyor
Afrika Kıtası’nda yüzlerce farklı dil konuşulmasına rağmen, bu dillerin çoğu doğal dil işleme modellerinde yeterince temsil edilmiyor. Güney Afrikalı girişim, Vambo Technologies, büyük bir yapay zeka platformu geliştirmeyi başardı. Vambo AI’nın misyonunun özünde Afrikalıların kendi ana dillerinde tam anlamıyla etkileşim kurmalarını sağlamak yer almakta. Chido Dzinotyiwei ve Isheanesu Misi tarafından kurulan bu platform, Afrikanca, Amharca gibi dilleri destekleyerek dil engelini aşmayı hedefliyor. Dzinotyiwei’nin dil engelleriyle ilgili deneyimlerinden kaynaklanan platformun üretken AI yetenekleri, sorunsuz çeviri ve içerik oluşturma olanağı sunarak onu eğitim, iş ve kişisel iletişim için değerli hale getiriyor.
Hintli Girişimciler Yerel Doğal Dil İşleme Modellerini Geliştiriyor
Hindistan’daki girişimler ve teknoloji devleri, birden fazla Hint dilinde içerik anlayıp üretebilen BharatGPT ve Hanooman gibi yerel dil modelleri (LLM) geliştiriyor. Bengaluru merkezli CoRover ve Seetha Mahalaxmi Healthcare, IIT Bombay ve diğer önde gelen enstitülerle iş birliği yaparak bu modelleri Hindistan’ın dil çeşitliliğine uyarlamak için koordineli bir çaba yürütüyor.
BharatGPT, 14’ten fazla Hint dilinde uzmanlaşırken, sağlık ve eğitim gibi sektörlere yönelik olarak tasarlanan ve başlangıçta 11 dili destekleyen Hanooman, yapay zekayı Hint nüfusunun daha geniş bir kesimi için daha erişilebilir hale getiren dönüştürücü bir adım niteliği taşıyor. Hint dilleri ve hükümet denetimi için tasarlanmış LLM’lerin gelişi, ülke içinde AI’nın evriminde yeni bir bölümü işaret ediyor.
Doğal dil işleme alanındaki bu gelişmeler, küresel ölçekte daha kapsayıcı bir dijital iletişim sağlamayı hedefliyor. Google, Microsoft, Vambo Technologies, BharatGPT, Hanooman ve diğer şirketlerin attığı adımlarla, daha fazla insanın kendi ana dilinde teknolojiye erişimi mümkün hale geliyor. Bu ilerlemeler, daha kapsayıcı ve erişilebilir bir dijital dünya inşa etmeye katkı sağlarken, gelecekte dil bariyerlerinin tamamen ortadan kalkması da olasılıklar arasında yer alıyor.
Kaynak: Indian startups develop Local Language Models for inclusive AI
