Son zamanlarda bir şey ararken fark ettiniz mi? Google, artık sadece link sıralamıyor. Birden karşınıza kısa bir özet, birkaç paragraf bilgi çıkıyor. İşte bu, “Google AI Search” olarak bilinen yeni sistemin bir ürünü. Yani aradığınız soruya cevabı, size sanki biri anlatıyormuş gibi sunan bir yapay zeka sistemi. Bu sistemin amacı, sizi onlarca sayfa gezmekten kurtarmak.
Ama bu sistem gerçekten işimizi kolaylaştırıyor mu, yoksa kafamızı mı karıştırıyor? Hadi biraz daha yakından bakalım.
Google Yapay Zeka Arama Nasıl Çalışıyor?
Google AI Search ya da diğer adıyla “Search Generative Experience”, bir konuyla ilgili hızlı, özet ama tatmin edici yanıtlar oluşturmak için yapay zekadan yararlanıyor. Mesela “En iyi kahve makinesi hangisi?” yazdığınızda, sadece bağlantılar sunmak yerine, birkaç model önerisi, kullanıcı yorumları ve fiyat aralıklarını içeren bir özetle karşılaşıyorsunuz.
Bir yandan ‘oh be, sonunda’ dedirtiyor, bir yandan da ‘bu iş nereye gidiyor?’ diye düşündürüyor açıkçası
Hepimizin derdi aynı: bir şey aradık mı, cevabını hemen görmek istiyoruz. Sayfalarca linkle kim uğraşacak? Google AI Search bu ihtiyacı fazlasıyla karşılıyor. Özellikle zaman sıkıntısı yaşayan kullanıcılar için bu sistem oldukça pratik. Ancak…
- Bilgi var ama eksik: Yüzeysel yanıtlar
Sunulan bilgiler bazen yüzeyin biraz altında kalıyor. Özellikle sağlık, hukuk ya da teknik konularda “özet” diye sunulan bilgiler, konunun esasını kaçırabiliyor. Yani “doğru” ama “yetmez”. - Derin meselelerde yapay zekâ tek başına yetersiz
Karmaşık veya hassas konular söz konusu olduğunda, AI hâlâ temkinli davranmak zorunda. Çoğu zaman detaya girmiyor, ucu açık cevaplarla yetiniyor. Bu da kullanıcıyı tatmin etmiyor, hatta bazen daha çok soru yaratıyor. - Komik ama düşündürücü: Yapıştırıcılı pizza vakası
Yapay zekâ her zaman mantıklı sonuçlar vermiyor. Örneğin kısa süre önce, pizzanın üstüne yapıştırıcı sürmeyi önerdiği bir yanıt sosyal medyada viral oldu. Haber kısa sürede yayıldı (ShiftDelete’in haberi) - Bazı cevaplar tam isabet değil.
Örneğin bir kullanıcı, “günde kaç taş su içmeliyim?” diye yazdığında yapay zekâ bu soruyu ciddi bir sağlık önerisi gibi algılayıp sayı vermeye kalkabiliyor. Halbuki “taş” diye yazdığı şey bir typo — yani “kaç bardak” demek istemişti. - İnce ayar eksikliği hissediliyor.
“Bebeklerde yüksek ateş kaç derece olur?” gibi hassas konularda yapay zekânın verdiği bilgi bazen güncel pediatri rehberleriyle uyuşmuyor. Hatta bazı doktorlar, bu tür cevapların güvenli olmadığını açıkça dile getiriyor. - Kültürel bağlamı kaçırabiliyor.
“Bayramda ne yenir?” diye arattığınızda yapay zekâ size tatlı tarifleri veriyor ama coğrafyaya ya da geleneklere göre farklılık gösteren detaylara hiç girmiyor. Oysa bu tür cevaplar kişiye özel olmalı. - Kaynaklar görünse bile açıklayıcı değil.
Bazı AI özetlerinin sonunda “şu kaynaklardan derlenmiştir” deniyor ama tıkladığınızda linkin içeriği ile size sunulan özet arasında bağ kurmak zor olabiliyor. Sanki biri sadece başlığı okuyup özet yazmış gibi. - Absürt örnekler bitmiyor.
Sosyal medyada sıkça paylaşılan başka bir olay da, Google AI Search’ün “korozyonu önlemek için arabaya muz sürün” önerisi. Gerçek mi? Maalesef evet. Komik mi? Biraz. Ama güven kırıcı mı? Kesinlikle. - Sorunun bağlamını anlamıyor.
“İstanbul’da gece ne yapılır?” diye yazıyorsunuz, size güvenlik açısından riskli olabilecek bazı bölgelerdeki etkinlikleri öneriyor. Oysa yapay zekânın hem saat hem de kullanıcı profiline göre içerik filtrelemesi beklenirdi.
Bu nedenle, “tek kaynaklı bilgiye” körü körüne güvenmemek gerekiyor. Hâlâ sağlıklı bir kullanıcı deneyimi için biraz sorgulayıcı olmak şart.
Google Yapay Zeka Arama İçerik Üreticilerini Nasıl Etkiliyor?
İşte işin can alıcı noktası burada. İçerik üreticileri olarak biz, genellikle Google üzerinden gelen organik trafiğe güveniyoruz. Ancak AI özetleri, kullanıcıların bizim içeriklerimize tıklama ihtimalini azaltıyor. Kullanıcı sorusunun cevabını zaten arama sayfasında aldıysa, niye bir bağlantıya tıklasın?
Bu durum özellikle haber siteleri, blog yazarları ve e-ticaret platformları için ciddi bir sorun. Bazı yayıncılar bu konuda NTV’nin haberinde açıkça endişelerini dile getirdi.
Peki Ya Güvenilirlik?
Bir başka mesele de kaynak gösterimi. AI yanıtlarının çoğunda, hangi bilgiler hangi siteden alındı, net olarak göremiyoruz. Halbuki kullanıcı olarak “bu bilgi nereden geliyor?” diye sormak en doğal hakkımız.
Google bu konuda geliştirmeler yapmaya çalışıyor, ancak şu anda durum pek şeffaf sayılmaz. Daha teknik detaylara meraklı olanlar için Google’ın geliştirici dökümanları oldukça açıklayıcı olabilir.
Bundan Sonra Ne Olacak?
Google AI Search, kesinlikle bilgiye ulaşma biçimimizi değiştiriyor. Ama bu iyi mi, kötü mü? Belki de her ikisi birden.
- Kullanıcı olarak: Daha hızlı bilgi alıyoruz ama sorgulamamız gereken yeni bir sistemle karşı karşıyayız.
- İçerik yazanlar için iş biraz daha çetrefilli. Artık sadece iyi içerik yetmiyor; görünür olmak istiyorsan biraz da akıllıca oynaman gerekiyor.
- Google tarafında da iş kolay değil. İnsanların nasıl arama yaptığını resmen yeniden şekillendiriyorlar ama bu, bayağı ciddi bir sorumluluk.
Kısacası bu bir geçiş dönemi. Herkes sistemin nereye evirileceğini izliyor. Biz de hem okuyucu hem üretici olarak oyunun içinde kalmak için güncel kalmalıyız.
