Öğrenmenin tek bir etkili yolu yoktur. Farklı kişiliklere sahip olan bizler, bilinçli bir şekilde veya farkında olmadan aynı konuyu daha etkili öğrenmek için birbirinden farklı yollara başvurabiliyoruz. Bazılarımız yalnız kaldığında çalıştığı konuya daha rahat hakim olabilirken, bazılarımız ekip halinde öğrenmeye daha yatkın olabiliyor. Bu yazımızda öğrenci profillerini ele alarak uygun profile göre etkili öğrenme yöntemlerini inceleyeceğiz.
Udemy’nin yapmış olduğu 12.000 kişilik bir ankete göre, kendine özgü motivasyon, zihniyet ve başarı tanımına sahip 5 yaygın öğrenci profili bulunuyor. Bunlar; öğrenme aşamasının başında olan yeni öğrenciler, öğrenme konusunda hevesli olan öğrenciler, sosyal öğrenciler, kendine güvenen öğrenciler ve pratik öğrenciler olarak belirlenmiş. Öğrenme yöntemlerine göre çeşitli özelliklere sahip olan bu öğrenci profilleri, bireyin kendisine uygun doğru ve etkili öğrenme yöntemini belirlemesinde faydalı bir sınıflandırma olarak görülebilir.
En Yaygın Öğrenci Profilleri
Ankette belirlenen profiller ve bu profillerin özellikleri aşağıdaki gibidir:
- Öğrenme Aşamasının Başında Olan Yeni Öğrenciler: Bu öğrenciler, yetkinlikleri konusunda güven kazanmaya çalışan bireylerdir ve diğerlerine kıyasla öğrenme fırsatlarını kendi başlarına aktif olarak arama olasılıkları daha düşüktür. Öğrenme sürecine başladıklarında, net yönlendirmelere ihtiyaç duyarlar. Onlar için öğrenme ciddi bir çabadır, çünkü edindikleri yeni becerileri, yöneticilerinin ve ekiplerinin onlara duyduğu güveni artırmak için kullanmayı amaçlarlar.
- Öğrenme Konusunda Hevesli Olan Öğrenciler: Öğrenme konusunda hevesli olan, adanmış öğrenciler için öğrenme süreci, kariyer hedeflerine ulaşmak kadar önemli bir deneyimdir. Bilgiye ulaşma onlar için heyecanlı ve motive edici bir süreçtir. Genellikle kendi hızlarında, istedikleri zaman ve istedikleri yerde öğrenmeyi tercih ederler. Merakları onların bağımsız öğrenme yolculuğunda önemli bir güdüleme işlevi görür ve başarıyı başkalarının onayından çok kişisel tatminle ölçerler.

- Sosyal Öğrenciler: Sosyal öğrenciler başarıya duydukları istekle motive olurlar. İşlerine duydukları tutku, onları yeni şeyler öğrenmeye teşvik eder. Öğrenmeyi; tanınmak, kariyerlerinde ilerlemek ve daha yüksek kazanç elde etmek için bir yol olarak görebilirler. Bu yüzden, sosyal öğrenciler genellikle belirli becerilerde ustalaşarak öğrenmeye ve bu konularda uzmanlaşmaya daha fazla zaman ayırırlar.
- Kendine Güvenen Öğrenciler: Kendine güvenen öğrenciler proaktif, hedef odaklı ve öğrenmeye açık bireylerdir. Genellikle net hedefler belirleyerek öğrenmeye başlarlar ve profesyonel gelişimlerini desteklemek için zorlu öğrenme süreçlerini benimserler. Konfor alanlarının dışına çıkmak onları heyecanlandırır. Yeni bir beceri öğrenmeye karar verdiklerinde, vakit kaybetmeden süreci başlatırlar ve elde etmek istedikleri sonuçları önceden planlarlar.
- Pratik Öğrenciler: Pratik öğrenciler, profesyonel hayatta elde edilen başarıdan ziyade öğrenmenin somut sonuçlarıyla ilgilenirler. Öğrenmeyi ciddiye alır ve belirli becerileri geliştirmek amacıyla öğrenmeye yönelirler. Rekabet ortamı, onları motive etmek yerine öğrenmeye karşı ilgilerini kaybetmelerine neden olabilir. Öğrenme süreçleri günlük işleriyle aynı anda yürütülmek zorunda olduğunda bu durum konfor alanlarından çıkmalarını gerektirebilir. Bu da pratik öğrencilerin tercih etmek istemediği bir durum haline gelebilir.
Profillere Göre Öğrenme Yöntemleri
Öğrenci profillerinin öğrenme sürecini kolaylaştırmak adına her bir profile özel basit birkaç yöntem bulunur. Bu yöntemler, öğrenmeyi daha etkili bir düzeye çıkarırken aynı zamanda farklı profillerin, bulundukları öğrenme sürecini daha keyifli bir hale getirmelerine katkı sağlar.
Öğrenme Aşamasının Başında Olan Yeni Öğrenciler

Bu öğrenciler, bilgilerin kendilerine açıkça anlatıldığı yapılandırılmış öğrenme deneyimlerini tercih ederler. Bu, geleneksel sınıf ortamlarına benzer şekilde, belirli bir süre boyunca öğretmen rehberliğinde öğrenmeyi içerir. Geri bildirimi genellikle bir öğrenme programının sonunda almayı tercih ederler, çünkü bu sayede konuyla ilgili sağlam bir temel edindiklerine ve geri bildirimi dikkate alarak ilerlemeye hazır olduklarına inanırlar. Öğrenme sürecinin henüz başında olan öğrenciler için:
- Öğrenmeyi hedeflerle eşleştirin: Yeni öğrenciler, öğrenmenin kendilerine nasıl bir değer kattığını gördüklerinde daha motive olurlar. Bu nedenle, öğrenme deneyimlerini belirli hedeflere bağlamalarına yardımcı olmak, onların öğrenmeye daha fazla yatırım yapmasını sağlar.
- Doğru zorluk seviyesini belirleyin: Yeni öğrencilerin güvenini artırmak için, onları aşırı zorlayacak görevlerden kaçınılmalıdır. Öğrenme hedeflerini belirlerken, halihazırda bildikleri konuları ve sahip oldukları benzer becerileri göz önünde bulundurarak bir temel oluşturulmalıdır.
- Kilometre taşlarını kutlayın: Bu öğrencilerin çabalarının tanınması ve ödüllendirilmesi, onların motivasyonunu artırabilir ve öğrenmeye daha istekli hale gelmelerini sağlar.
Öğrenme Konusunda Hevesli Olan Öğrenciler
Adanmış öğrenciler kendi öğrenme hedeflerini belirlemeyi severler. Yeni bilgileri en iyi şekilde, teoriyi pratiğe dökerek ve deneyimleyerek öğrenirler. Onlar her şeyi öğrenmek ister, ancak neyi öğrenmeleri gerektiğinin başkaları tarafından belirlenmesine ihtiyaç duymazlar. Öğrenmeye hevesli olan bireylerin öğrenme sürecini kolaylaştırmak için:
- Öğrenme sürecinde özerklik tanıyın: Adanmış öğrenciler, tam olarak neyi öğrenmeleri gerektiğinin dikte edilmesini istemezler. Ancak, öncelik verilen becerileri öğrenmek için ne zaman, nerede ve nasıl öğrenebilecekleri konusunda esneklik sunan bir sistem oluşturulursa, hem öğrenme süreçlerini özgürce yönetebilirler hem de beklentileri karşılayabilirler.
- İlerlemenin takip edilebildiği sistemler oluşturun: Adanmış öğrenciler, öğrenme deneyimlerini bölmeden kendi gelişim süreçlerini takip edebilecekleri bir sistemden fayda sağlayabilirler.
Sosyal Öğrenciler
Sosyal öğrenciler, uzmanlar tarafından yönlendirilen yapılandırılmış öğrenme ortamlarını tercih ederler. Etkileşimli ve yüz yüze grup öğrenme deneyimlerinden büyük keyif alırlar. Onlar için öğrenme, kariyer başarısına doğrudan bir geçiş kapısıdır ve öğrendikleri becerileri en kısa sürede uygulayabilmek isterler. Bu profilin öğrenme sürecini kolaylaştırmak için:
- Sosyal öğrenme fırsatları sunun: Hibrit çalışma modelinin yaygın olduğu günümüzde yüz yüze öğrenme her zaman mümkün olmayabilir. Ancak, çevrimiçi grup öğrenme programları, sosyal öğrenciler için sınıf ortamına benzer bir deneyim sağlayabilir. Bunun yanı sıra, tartışma grupları ve ortak projeler üzerinde çalışabilecekleri öğrenme laboratuvarları, bu öğrenciler için etkili sosyal öğrenme fırsatı yaratabilir.
- Ortak çalışma gruplarını öğrenme platformlarına dönüştürün:
Farklı kimlikler veya profesyonel gelişim konuları etrafında şekillenen çalışan grupları, bireylerin birbirlerinden öğrenmesini sağlayarak aidiyet ve kapsayıcılık hissini artırabilir. Bu tür gruplar, çalışanların deneyimlerini paylaşarak birbirlerini desteklemelerine de olanak tanır.
Kendine Güvenen Öğrenciler

Kendine güvenen öğrenciler, yapılandırılmış bir öğrenme deneyimini takdir eder ancak bu yapı, onların bağımsızlıklarını korumalarına ve kendi öğrenme hedeflerini belirlemelerine olanak tanımalıdır. Bireysel öğrenmeyi tercih etmelerine rağmen, ilerlemelerini ekip arkadaşlarıyla kıyaslayarak motive olurlar. Bu dostane rekabet ortamı, onların öğrenme sürecini hızlandırır ve ekip içinde öğrenmeyi teşvik eden bir lider konumuna gelmelerini sağlar. Öğrenme sürecinde şunlara özen gösterilebilir:
- Bağımsızlığı destekleyen öğrenme seçenekleri sunun: Farklı içerik ve öğrenme yöntemleri sunarak, bireyin bağımsız kararlar almasına olanak tanıyın.
- Hedef odaklı rehberlik sağlayın: Öğrenme sürecini belirli hedeflerle bağdaştırarak, hangi becerilerin hangi amaçlara ulaşmak için gerekli olduğunu gösteren rehberlik sunun.
- Pratik alanda uygulama fırsatları tanıyın: Yeni kazanılan becerileri gerçek dünya senaryolarında test etme fırsatı sunarak, öğrenme ve uygulama arasındaki boşluğu kapatın.
Pratik Öğrenciler
Açıkça tanımlanmış öğrenme hedefleri ve öğrenme süreci üzerinde kontrol sahibi olmak, pratik öğrenciler için oldukça önemlidir. Düzenli geri bildirim içeren öğrenme programlarında başarılı olan pratik öğrenciler, kendi hızlarında ve bireysel olarak çalışmayı tercih ederler. Deneyimleyerek öğrenmeyi severler. Yani öğrendiklerini hemen uygulayabilecekleri pratik yöntemler en verimli sonuçları sağlar. Pratik öğrencilerin öğrenme sürecini kolaylaştırabilecek etmenler şunlardır:
- Çeşitli geri bildirim kanalları sunun: Pratik öğrenciler, öğrenme sürecinde değerlendirme testlerine tabi tutularak düzenli geri bildirim almayı severler.
- Öğrenmeyi somut çıktılarla ilişkilendirin: Öğrenme sürecini belirli bir sonuca bağlamak, pratik öğrencilerin öğrenmeye daha fazla ilgi göstermesini sağlayabilir. Örneğin, bir becerinin başarıyla öğrenildiğini gösteren bir sertifika veya dijital rozet kazanmak, öğrenme sürecini daha anlamlı hale getirebilir.
- Öğrenmeyi detaylandırın: Pratik öğrencilere, hedeflerine ulaşmak için hangi becerilere ihtiyaç duyduklarını ve bu becerileri en iyi nasıl öğrenebileceklerini net bir şekilde göstermek, onların öğrenme sürecini daha etkili yönetmelerine yardımcı olur. Böylece, hangi bilgilere odaklanmaları gerektiğini daha net görebilirler ve planlı bir öğrenme deneyimi yaşarlar.
Siz de kendiniz ve çevrenizdekiler için uygun öğrenci profillerine göre çeşitli öğrenme yöntemlerini deneyerek en verimli öğrenme yöntemini belirleyebilirsiniz.