Üniversite Öğrencileri için ChatGPT Promptları

• Yazar: Necmiye Tuncer
• 19 Oct 2025
• 12 dk okuma

Öğrenciler ders yoğunluğu, sınav stresi ve araştırma projeleri arasında oldukça yoğun bir tempoya sahip. Bu tempoyu birazda olsa hafifletebilmek adına günümüz teknolojisi öğrenciler tarafından aktif bir biçimde kullanılır hale geldi. Bu noktada ChatGPT özelikle üniversite öğrencilerinin akademik hayatını kolaylaştıran güçlü bir araç olarak öğrenciler tarafından tercih ediliyor. Doğru promptlar (komutlar) kullanıldığında üniversite öğrencileri için ChatGPT, hem ders çalışmayı verimli hale getiriyor hem de zaman yönetiminden kariyer planlamasına kadar pek çok konuda yardımcı oluyor.

Bu yazı, üniversite öğrencileri için ChatGPT promptlarının derlendiği ve doğru prompt kullanımının öneminin anlatıldığı bir rehber niteliğinde.

Eğitimde Yapay Zeka ve Etkileri

Yapay zeka günümüzde eğitim ve öğretim sürecinin içine girmiş durumda. Hızlı çalışması, geribildirim ve değerlendirme yapabilme yetisi, kişiselleştirilebilme özellikleri sayesinde tercih edilmekte, öğrenciye büyük ölçüde kazanç sağlamaktadır. ChatGPT chatbotu en çok tercih edilen ve bu işlevleri görebilen yapay zeka aracı olarak öne çıkmaktadır. ChatGPT öğrenciye özelleştirilmiş deneyimler sunarak ve öğrenme sürecine katkı sağlayarak çalışmasını kolaylaştırır. 

Yapay zekanın eğitime etkileri yalnızca olumlu değildir. Yapay zeka araçlarının doğru kullanım büyük önem arz eder. ChatGPT gibi yapay zeka araçları ödevlerde ve projelerde yardımcı olduğu gibi bazı durumlarda kolaylık olmaktan çıkıp öğrenme sürecini tam tersine çevirebilir. Düşünme ve fikir üretme sürecini olumsuz etkileyebilir. Öğrenci hazır düşünceye ve hızlı cevaplara alışabilir. Hazır cevaplara ve hızlı sonuçlara alışmak, öğrencilerin eleştirel düşünme ve yaratıcı üretim becerilerini zayıflatabilir. Ayrıca yapay zeka sistemlerinin “halüsinasyon” (yanlış bilgi üretme) ve yanlılık riski de bulunmaktadır. Bu nedenle yapay zekadan alınan bilgiler her zaman güvenilir kaynaklardan teyit edilmeye ihtiyaç duyar.

ChatGPT’nin Eğitimdeki Önemi

Öğrenciler için ChatGPT birden çok amaçla kullanılıyor. Akademinin yanında ChatGPT sohbetleri, objektif olması sebebiyle kişisel ve gündelik hayattan sohbetler için de kullanılıyor fakat bu durum öğrencilerin kişisel verileri için ekstra dikkatli olmalarını gerektiriyor.
Tüm bu kullanım alanları göz önünde bulundurulduğunda üniversite öğrencileri için ChatGPT doğru kullanımda klasik eğitimde karşılaşamadıkları “kişisel asistan” deneyimini sunuyor ve eğitim sürecini hızlandırıyor.

ChatGPT’nin Sağladığı Avantajlar

ChatGPT sohbetleri üniversite öğrencilerine çok farklı alanlarda katkı sağlayabilir:

Bu işlevler, üniversite öğrencilerinin hem akademik başarılarına hem de kişisel gelişimlerine doğrudan katkı sunmaktadır.

ChatGPT’nin Riskleri ve Sınırlılıkları

Her ne kadar güçlü bir araç olsa da ChatGPT’nin sunduğu bilgilerin sorgusuz sualsiz kullanılması ciddi riskler barındırmaktadır:

ChatGPT Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Üniversite öğrencileri için ChatGPT ‘nin faydalı bir öğrenme aracı olabilmesi, onu nasıl kullandıklarına bağlıdır. İşte dikkat edilmesi gereken noktalar:

• Kaynak Kontrolü: Sunulan bilgilerin mutlaka güvenilir akademik kaynaklarla karşılaştırılması gerekir.
• Sınırlı Kullanım: ChatGPT, öğrencinin yerine düşünmemeli, sadece destek olmalıdır.
• Akademik Dürüstlük: Ödev ve projelerde doğrudan kopyalama yerine yönlendirici bir yardımcı olarak kullanılmalıdır.
• Doğru Prompt Yazımı: ChatGPT’den en verimli yanıtları alabilmek için doğru ve detaylı sorular (promptlar) kullanılmalıdır.

Bu nedenle ChatGPT, tek başına bir bilgi kaynağı olmaktan ziyade, öğrencilerin araştırma ve öğrenme süreçlerine katkı sağlayan bir “akıllı asistan” gibi görülmelidir.

Üniversite Öğrencileri için ChatGPT Promptları

ChatGPT, doğal dil işleme kabiliyeti sayesinde günlük konuşma diliyle verilen basit komutları anlayabilir ve buna uygun yanıtlar üretebilir. Bu nedenle öğrenciler çoğu zaman sıradan bir cümleyle (“ders notlarını özetle”, “bu konuyu açıkla” gibi) faydalı sonuçlar alabilmektedir. Ancak özellikle akademik çalışmalar, araştırma projeleri ve derinlikli analizler söz konusu olduğunda, yalnızca gündelik dilde verilen promptlar yetersiz kalabilir. Çünkü bu tür durumlarda öğrencinin yalnızca bilgi değil, aynı zamanda sistematik, kaynaklara dayalı ve kapsamlı içeriklere ihtiyacı vardır.

İşte bu noktada mega ve meta promptlar devreye girer.

• Mega promptlar, tek bir komutla çok yönlü ve kapsamlı çıktılar üretmeye yarayan, uzun ve ayrıntılı talimatlardan oluşur. Örneğin bir öğrenciye yalnızca konuyu açıklamakla kalmaz; özet çıkarır, örnek verir, karşılaştırma yapar ve sınav sorusu hazırlar.
• Meta promptlar ise, doğrudan içerik üretmek yerine ChatGPT’nin nasıl davranması gerektiğini belirleyen, yani bir tür “prompt yazma rehberi” işlevi gören üst seviye talimatlardır. Yani öğrenci ChatGPT’den en iyi sonucu alabilmek için en iyi sonucu alacağı promptu ChatGPT’ye yazdırır. Bu sayede öğrenciler kendi ihtiyaçlarına uygun yeni promptlar geliştirmeyi öğrenebilir.

Üniversite öğrencileri için bu yaklaşım, yapay zekadan yalnızca hazır yanıt almak yerine, onu öğrenmeyi kolaylaştıran bir akademik araç olarak kullanabilmenin anahtarıdır. Böylece ChatGPT, düşünme ve araştırma süreçlerini öğrencinin yerine getiren değil, öğrencinin becerilerini destekleyen bir yardımcıya dönüşür.

ChatGPT’de Prompt Nasıl Verilir?

1. Ders özeti için

ChatGPT’ye bir ders konusunu özetletmek istiyorsan, öncelikle bağlamı net ver (hangi ders, hangi konu). Sonra istediğin formatı belirt (madde madde mi, kısa paragraf mı). Ardından sınava hazırlık için vurgulanmasını istediğin noktaları söyle (formüller, tanımlar, örnekler). Yani: Bağlam + Format + Öncelikler şeklinde bir prompt yaz.

2. Sunum hazırlama için

Sunum hazırlatmak için yazacağın promptta önce sunumun süresini söyle (ör. 10 dakika). Sonra konuyu açıkça belirt (ör. yapay zekanın eğitimde kullanımı). Ardından sunumun hedef kitlesini tanımla (ör. üniversite öğrencileri, hocalar). Son olarak da format beklentini yaz (slayt başlıkları, alt maddeler, konuşma notları). Bu sırayla yazarsan net ve kullanışlı slayt içerikleri alırsın.

3. Kariyer danışmanlığı için

Kariyer planlaması için ChatGPT’ye sorarken önce bölümünü ve ilgi alanlarını belirt. Sonra gelecekteki hedeflerini yaz (ör. akademi mi, özel sektör mü). Ardından ChatGPT’den şunları iste: olası kariyer yolları, gerekli beceriler, maaş aralığı, artı/eksi yönler. Bu çerçevede yazılmış bir prompt, öğrencinin net kariyer önerileri almasını sağlar.

4. Çalışma programı için

ChatGPT’ye çalışma programı hazırlatmak için önce sınav tarihini ve ders sayısını belirt. Sonra günlük çalışma saatlerini yaz. Ardından güçlü ve zayıf olduğun dersleri söyle. Son olarak da formatını tanımla (günlük plan mı, haftalık tablo mu?). Bu yapıda bir prompt yazarsan sana özel, gerçekçi bir program çıkartır.

Daha gelişmiş prompt teknikleri için “En Etkili ChatGPT Prompt Nasıl Yazılır?” başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.
 

Üniversite Öğrencileri için 20 ChatGPT Promptu

1. Ders Notu Özetleyici:
Benim elimde [ders adı] dersinden uzun bir metin/ders notu var. Senin görevin bu notları madde madde, sade, anlaşılır ve sınava hazırlık için kolay ezberlenebilir şekilde özetlemek. Konunun temel tanımlarını, önemli formülleri ve kritik noktaları özellikle vurgula. Gereksiz detayları çıkar, ama örnekler kalsın. Hazırladığın özet 2 sayfayı geçmesin.

2. Akademik Makale Araştırıcısı:
Ben [konu] hakkında bir ödev yazıyorum. Bana son 5 yıl içinde yayınlanmış, güvenilir ve akademik makaleleri bul ve özetle. Her makale için: başlık, yazar, yayın yılı, en önemli bulgular, ve varsa metodolojiyi yaz. Kaynakları APA formatında göster.

3. Çalışma Programı Hazırlatıcı:
Benim [ders sayısı] tane dersim var ve [tarih] tarihinde sınavlarım başlayacak. Bana günlük çalışma saatlerime göre detaylı bir çalışma programı hazırla. Her gün için hangi dersten ne kadar süre çalışmam gerektiğini yaz. Zorlandığım konulara ekstra zaman ayır. Dinlenme araları ekle.

4. Sunum Hazırlık Asistanı:
[konu] hakkında 10 dakikalık bir PowerPoint sunumu hazırlıyorum. Bana sunum slaytları için başlıklar, içerik maddeleri ve konuşma notları öner. Görsel önerileri de ekle (örneğin hangi grafikleri veya görselleri koyabilirim).

5. Deneme / Makale Taslağı:
‘[tez cümlesi]’ konulu 1000 kelimelik bir akademik deneme yazıyorum. Bana giriş, gelişme, sonuç yapısında bir taslak çıkar. Her bölümde hangi argümanları kullanmam gerektiğini, hangi örnekleri verebileceğimi yaz. Kaynak önerileri sun.

6. Zor Konu Açıklatıcı:
Ben [ders adı] dersindeki [konu] konusunu anlamıyorum. Bana bunu en basit dille anlat. Günlük hayat benzetmeleri yap, görselleştirecek şekilde anlat. Eğer gerekiyorsa adım adım çözümle örnek sorular çöz.

7. Yabancı Dil Kelime Kartı Hazırlatıcı:
Ben [dil] öğreniyorum. Bana [konu: ör. ekonomi, mühendislik] alanında en çok kullanılan 50 kelimeyi ver. Her kelime için: anlamı, örnek cümle, telaffuz ipucu yaz. Bunları tablo formatında yap ki kolayca ekleyebileyim.

8. Kodlama Ödevi Yardımcısı:
Ben [programlama dili] dersinde [ödev konusu] yapıyorum. Bana adım adım nasıl yapacağımı anlat. Önce mantığını açıkla, sonra örnek bir kod yaz. Kodun içine açıklama satırları ekle ki öğreneyim, kopyala-yapıştır yapmayayım.

9. Tartışma Sorusu Hazırlayıcı:
[ders adı] dersinde sınıf tartışması yapacağız. Konu: [konu]. Bana bu konuda 5 güçlü argüman, 5 karşı argüman ve 3 ilginç tartışma sorusu hazırla. Argümanlar mantıklı ve kanıtlanabilir olsun.

10. Tez Konusu Bulucu:
Ben [alan] alanında lisans tezi yazacağım. Güncel, özgün ve uygulanabilir 5 tez konusu öner. Her öneri için araştırma sorusu, amaç, kullanılabilecek yöntem ve beklenen sonuçları kısaca açıkla.

11. Kariyer Planlama Asistanı:
Ben [bölüm adı] öğrencisiyim ve mezun olunca ne yapacağımı bilmiyorum. Bana 5 farklı kariyer yolu öner. Her yolun: gerektirdiği beceriler, ortalama maaş aralığı, artı ve eksi yönleri, Türkiye ve dünyadaki iş imkanlarını yaz.

12. Veri Analizi Yardımcısı:
Elimde [veri türü] var. Bunu [Excel/ SPSS/ Python] ile analiz etmek istiyorum. Bana hangi istatistiksel testi kullanmam gerektiğini söyle ve nasıl yapılacağını adım adım anlat. Örnek çıktı yorumlarını da ekle.

13. Grup Projesi Koordinatörü:
Biz [grup sayısı] kişiyiz ve [proje konusu] üzerine grup projesi yapıyoruz. Görev dağılımı öner, proje zaman çizelgesi çıkar ve her haftanın hedeflerini yaz. İletişimi nasıl sağlamamız gerektiğiyle ilgili tavsiye ver.

14. Motivasyon Koçu:
Final haftasında çok stresliyim ve odaklanamıyorum. Bana kısa ama etkili motivasyon teknikleri, çalışma stratejileri ve stres azaltma yöntemleri öner. Bunları günlük bir plan halinde yaz.

15. Literatür Taraması Asistanı:
Ben [konu] hakkında literatür taraması yapıyorum. Bana önce bu alandaki en temel 3 kavramı öğret, sonra son 5 yıldaki en önemli gelişmeleri özetle. Kaynakları MLA formatında ver.

16. Deney Tasarlatıcı:
[konu] hakkında bir laboratuvar deneyi tasarlamam gerekiyor. Bana deneyin amacını, hipotezi, materyal listesini, adım adım prosedürü ve beklenen sonuçları yaz.

17. Sunum Konuşma Provası:
Benim [konu] hakkında 5 dakikalık bir sunumum var. Bana doğal ve akıcı bir konuşma metni yaz. Sanki sınıfta anlatıyormuşum gibi, samimi ama akademik bir dil kullan. Zamanlamanın 5 dakikayı geçmemesini sağla.

18. Formül Ezberleme Kolaylaştırıcı:
Ben [ders adı] dersindeki [formül adı] formülünü ezberleyemiyorum. Bana bu formülü ezberlemek için kolay bir akrostiş, görsel benzetme veya kısa bir hikaye uydur.

19. CV & LinkedIn Optimizasyonu:
Benim CV’m şu şekilde: [CV metni]. Bana bu CV’yi profesyonel ve modern hale getirecek öneriler ver. Ayrıca LinkedIn profilim için öne çıkan bir hakkında kısmı yaz.

20. Sınav Sorusu Hazırlayıcı:
Ben [ders adı] dersine çalışıyorum. Bana bu konudan sınavda çıkabilecek 10 örnek soru hazırla. Her sorunun cevabını da ver. Soruları kolaydan zora doğru sırala.

Üniversite öğrencileri için ChatGPT promptlarının daha fazlasına erişmek için ChatGPT’nin resmi öğrenci sohbet senaryoları sayfasına göz atabilirsiniz.

Eğitimde yapay zeka çok büyük rol üstlenmektedir. Ancak ChatGPT, tek başına bir çözüm değil; doğru kullanıldığında öğrencinin düşünme, öğrenme ve problem çözme becerilerini destekleyen bir yardımcıdır.

Öğrenciler, doğru promptlar ile yapay zekayı yalnızca hızlı cevaplar almak için değil, derinlemesine öğrenme, eleştirel düşünme ve kişisel gelişim için kullanabilir. Bu kullanım sayesinde ChatGPT, üniversite hayatına verimli şekilde entegre edilerek akademik başarıda ve bireysel becerilerin güçlenmesinde önemli gelişimlere yol açabilir.