Yapay Zeka Dolandırıcılığı: Dijital Dünyanın Yeni Tehdidi

• Yazar: Berfin Ökten
• 30 Oct 2025
• 6 dk okuma

Yapay zeka dolandırıcılığı, teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan en güncel ve tehlikeli siber suç biçimlerinden biri haline geldi. Artık dolandırıcılar sadece basit sahte e-postalar veya telefon aramalarıyla yetinmiyor yapay zekanın sunduğu gelişmiş araçlarla insanları hem yazılı hem görsel hem de işitsel olarak kandırabiliyorlar. Ses ve görüntü taklitleri, sahte içerikler ve otomatik üretilen mesajlar sayesinde bu dolandırıcılık türleri giderek daha ikna edici hale geliyor ve kurbanların farkında olmadan büyük kayıplar yaşamasına yol açıyor.

Hem bireyler hem de kurumlar bu yeni tehdit karşısında savunmasız kalabiliyor çünkü yapay zekanın yetenekleri, insan algısını kolayca yanıltacak düzeye ulaştı. Türkiye’de ve dünyada görülen vakalar, yapay zekanın sadece hayatı kolaylaştırmakla kalmayıp, kötü niyetli kişiler tarafından ciddi riskler oluşturmak için de kullanılabildiğini gösteriyor. Bu nedenle dijital farkındalık ve siber güvenlik bilinci, yapay zeka dolandırıcılığına karşı en önemli korunma araçları olarak öne çıkıyor.

Yapay Zeka ile Gelen Tehlike

Yapay zekanın dolandırıcılık alanında kullanımı, klasik yöntemleri çok daha karmaşık ve ikna edici hale getirdi. Artık suçlular, yapay zekayı kullanarak insanları hem yazılı hem görsel hem de işitsel olarak kandırabiliyorlar. Bu bağlamda, gelişmiş dolandırıcılık yöntemleri gün geçtikçe çeşitleniyor ve daha sofistike hale geliyor. Özellikle ses kopyalama teknolojisiyle, dolandırıcılar tanıdık birinin sesiyle acil para veya bilgi talep edebiliyor bu da kurbanın farkında olmadan büyük kayıplar yaşamasına yol açıyor. Global ölçekte, deepfake videolarve sahte içeriklerle yapılan dolandırıcılık vakaları milyonlarca dolarlık zararlara sebep oluyor.

Türkiye’de ise sosyal medya ve anlık mesajlaşma platformları üzerinden yayılan sahte yatırım fırsatları, “ünlü iş birliğinde kampanyalar” ve sahte e-ticaret siteleri vatandaşları hedef alıyor. Yapay zeka destekli sohbet botları, kurbanlarla uzun süreli iletişim kurarak güven kazanıyor ve ardından maddi taleplerle dolandırıcılık yapıyor özellikle duygusal manipülasyonla birleştiğinde bu yöntem oldukça etkili oluyor. Bireyler kadar kurumlar da bu tehdide karşı savunmasız kalıyor. Otomatik mesajlaşma ve sosyal mühendislik teknikleriyle, dolandırıcılar kısa sürede binlerce kişiye ulaşabiliyor ve ciddi maddi kayıplara yol açabiliyor. Bu nedenle, yapay zeka dolandırıcılığına karşı farkındalık ve teknolojik önlemler almak hem bireyler hem de kurumlar için kritik bir önem taşıyor. İşte öne çıkan bazı vakalar:

• Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Sesinin Klonlanması: AA haberine göre bir iş insanı, telefonuna gelen bir aramadan ötürü şaşkınlığa uğradı. Arayan kişi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sesiyle konuşuyordu ve acil bir karar alınmasını istiyordu. MİT’in yaptığı araştırma sonucu, arayan kişinin sesinin yapay zeka ile klonlandığı ve iş insanını yanlış yönlendirerek çıkar sağlamaya çalıştığı ortaya çıktı. Bu olay, yapay zekanın sadece eğlence veya iş için değil, kötü niyetle ciddi şekilde kullanılabileceğini gözler önüne serdi.
• İş İnsanına 10 Milyon Liralık Dolandırıcılık: Başka bir habere göre de Ayvalık’taki iş insanı İ.D., İstanbul merkezli bir yatırım firmasının uzmanı olduğunu iddia eden kişiden kar vaadi aldı. İ.D. teklifi kabul etti ve “Cengiz” adlı şüpheli, yapay zekayla üretilmiş fotoğraflar kullanarak güven kazandı. İ.D., uygulama üzerinden yatırımlarını takip ettiğini düşünerek bir haftada iki hesaba toplam 10 milyon lira gönderdi. Bir hafta sonra iletişim kesildi ve dolandırıldığını anlayınca suç duyurusunda bulundu.

Yapay Zeka Dolandırıcılığından Nasıl Korunabilirsiniz?

Yapay zeka dolandırıcılığı hızla gelişen bir tehdit olduğu için sadece farkında olmak yetmiyor, aktif olarak önlem almak gerekiyor. Hem bireyler hem kurumlar, kişisel ve finansal verilerini korumak için doğru adımları atmalı, dijital davranışlarını gözden geçirmeli ve yapay zeka destekli dolandırıcılık yöntemlerine karşı hazırlıklı olmalıdır. Peki, bu tehditlere karşı alınabilecek en etkili önlemler nelerdir?

Dolandırıcılıktan Korunmak İçin Etkili Yöntemler

• “Out‑of‑channel” (kanal dışı) doğrulama rutini oluşturun: Ödeme, isim değişikliği, acil para talepleri gibi durumlarda, gelen talebi kullanıcının mesajla geldiği aynı kanaldan doğrulamayın. Örneğin WhatsApp mesajı gelmişse telefonla arayıp yüz yüze veya video ile doğrulayın. Kurumlarda bu, finansal talepler için hem yöneticinin hem de muhasebenin farklı kanallardan onay almasını gerektiren prosedür olarak uygulanmalı.
• Ses ve video için basit “canlılık testi” talebi yapın: Bireysel durumlarda, bir yakının sesiyle acil talep gelirse kısa, beklenmedik bir soru sorun “bugün sana söylediğim kelime neydi?” veya anlık hareket isteyin. Kurumsal iletişimde ise telefonda görüşmelerin kısa şifreler/kapak kodu ile onaylanması protokolü belirleyin.
• Yaşlı ve riskli bireyler için “güven ağı” kurun: Aile içinde yaşlı bireylerle ortak “acil durum kodu” belirleyin böylelikle acil para veya kimlik taleplerinde bu kod kullanılmadan işlem yapılmayacağını tüm aile üyeleri bilsin.
• Medya kaynağının “provenance” (kaynak) kontrolünü alışkanlık haline getirin:Gelen video/görüntü/screenshot için tersine görsel arama (reverse image search) ve video kare analizleri yapın, medya dosyasının metadata’sına bakın (dosya oluşturma tarihi, kimlik bilgileri). Sahte videoların çoğu bu incelemede tutarsızlık verir.
• Kişisel veri paylaşımlarını sınırlayan “soğuk depo” alışkanlığı: Kimlik, banka bilgileri, doğum tarihi gibi hassas verileri dijital ortamlarda paylaşmayın, gerektiğinde yalnızca resmi kanallara yönlendirin.

Yapay Zeka Dolandırıcılığıyla Mücadele ve Dijital Farkındalık

Yapay zeka dolandırıcılığı, hızla evrilen bir tehdit olarak hem bireyleri hem kurumları sürekli olarak hazırlıklı olmaya zorluyor. Teknolojinin sunduğu avantajlar, kötü niyetli kişiler tarafından kolaylıkla suiistimal edilebiliyor ve bu durum, dijital farkındalık ile güvenlik bilincini her zamankinden daha kritik hale getiriyor. Gelecekte, yapay zeka destekli dolandırıcılıkla mücadele etmek için sadece teknik önlemler yeterli olmayacak.

Bu bağlamda, bireylerin kendi dijital davranışlarını gözden geçirmeleri ve alışkanlıklarını güvenli hale getirmeleri kadar, kurumların da risk yönetimi ve süreç iyileştirmelerine yatırım yapması önem taşıyor. Sonuç olarak, yapay zeka dolandırıcılığına karşı etkin bir savunma, sadece bireysel güvenliği değil, toplumun dijital ortamdaki güvenini de artıracak ve geleceğin güvenli dijital ekosistemine katkıda bulunacak bir yaklaşım olarak öne çıkıyor.