2025 Yapay Zeka Durumu: İş Gücünü ve Kârlılığı Ne Bekliyor?

• Yazar: Büşra Özer
• 12 Nov 2025
• 6 dk okuma

Yapay zeka (AI), 2025 yılında artık bir deneme aşaması olmaktan çıkıp, kurumsal operasyonların merkezine yerleşiyor. Ancak McKinsey Global Institute'un son anket sonuçları, bu büyük dönüşümün iki yüzünü de ortaya koyuyor: Şirketlerin hemen hemen tamamı AI kullanıyor olsa da, çoğunluğu hala AI ölçeklendirme zorlukları ile mücadele ediyor ve finansal etkisini tam olarak göremiyor.

Bu yazıda, 2025 yapay zeka durumunu, iş gücüne yönelik çelişkili beklentileri ve yüksek performans gösteren şirketlerin bu teknolojiden en yüksek değeri elde etmek için hangi stratejileri izlediğini detaylıca ele alacağız. Veriler, başarının sadece AI teknolojisini benimsemekte değil, aynı zamanda iş akışlarını bu teknolojiye göre yeniden tasarlamakta yattığını gösteriyor.

AI Kullanımı Neden Yaygınlaşıyor ama Ölçeklenemiyor?

• Ne: Ankete katılan şirketlerin büyük çoğunluğu (%88), en az bir iş fonksiyonunda düzenli olarak AI kullandığını bildiriyor. Bu oran, bir önceki yıla göre (%78) önemli bir artışa işaret ediyor.
• Neden: AI, yazılım mühendisliği, üretim ve BT gibi alanlarda bireysel kullanım senaryolarında maliyet avantajları sağladığı ve pazarlama/satış gibi alanlarda gelir artışı getirdiği için benimseniyor. Şirketlerin %64'ü, AI’ın bir yenilik katalizörü olduğunu belirtmekte.
• Nasıl Ölçeklenemiyor: Çalışmaya katılanların yaklaşık üçte ikisi (%66), organizasyonlarının AI’yı kurumsal düzeyde ölçeklendirmeye henüz başlamadığını veya pilot aşamasında kaldığını belirtiyor. Ölçeklendirme, özellikle cirosu 100 milyon doların altındaki küçük şirketler için daha zorlu (%29) iken, 5 milyar doların üzerindeki büyük şirketlerin yaklaşık yarısı ölçeklendirme aşamasına geçmiş durumda.

Kurumsal AI Kullanımı Nerede Odaklanıyor?

Kurumsal AI kullanımı, şirketlerin en çok veri yoğun ve tekrara dayalı görevlerde denemeler yaptığını gösteriyor:

• AI Agentlarına (Ajanlarına) Yüksek İlgi: Ankete katılanların %62'si, organizasyonlarının yapay zeka ajanları (foundation model tabanlı, gerçek dünyada planlama ve çok adımlı eylemler gerçekleştirebilen sistemler) ile en azından deney yaptığını belirtiyor.
• Lider Fonksiyonlar: Yapay zeka ajanlarının ölçeklendirildiği başlıca iş fonksiyonları BT ve bilgi yönetimi (%23) olarak öne çıkıyor. BT'de servis masası yönetimi, bilgi yönetiminde ise derin araştırma gibi ajan tabanlı kullanım senaryoları hızla gelişmiş durumda.
• Öncü Sektörler: Ajan kullanımının en yaygın olduğu sektörler teknoloji, medya, telekomünikasyon ve sağlık sektörleri olarak karşımıza çıkmakta.

Yapay Zeka ve İş Gücü Etkisi: 2025 Ne Bekleniyor?

AI ve iş gücü etkisi konusunda beklentiler oldukça farklılık gösteriyor ve bu durum, İK liderlerinin önündeki en büyük belirsizliklerden birini oluşturduğunu görüyoruz:

İş Gücü Boyutunda Beklentiler:

• Katılımcıların %43'ü önümüzdeki yıl organizasyonlarının toplam çalışan sayısında yapay zeka nedeniyle bir değişiklik beklemiyor.
• Önemli bir kesim olan %32'si ise çalışan sayısında %3 veya daha fazla azalma bekliyor.
• Sadece %13'ü ise çalışan sayısında artış olacağını öngörüyor.

İşlevsel Düşüş Beklentisi:

Geçtiğimiz yıl AI kullanımının bir sonucu olarak çalışan sayısında azalma olduğunu bildirenlerin oranı %17 iken, önümüzdeki yıl bu oranın %30'a yükselmesi bekleniyor. Bu, şirketlerin yapay zekayı test aşamasından çıkarıp, somut olarak iş gücü optimizasyonunda kullanmaya başlayacaklarını düşündüğünü gösteriyor.

Bu çelişkili beklentiler, yapay zeka ve iş gücü etkisinin şirket büyüklüğüne ve stratejik hedeflerine göre farklılık gösterdiğini ortaya koyuyor.

Yüksek Performanslı Şirketler Nasıl Fark Yaratıyor?

Yapay zeka yatırımlarından en büyük değeri elde eden, yani Faiz ve Vergi Öncesi Kârı (EBIT) üzerinde %5 veya daha fazla etki yaratan (McKinsey'in "AI yüksek performanslı şirketler" tanımına uyan) şirketler, diğerlerinden ayrılan net stratejiler izliyor:

• Stratejik Hedefler: Yüksek performanslı şirketlerin çoğu, AI girişimlerinde sadece verimlilik kazanımını değil, aynı zamanda büyüme ve inovasyonu da hedef olarak belirliyor.
• İş Akışı Yeniden Tasarımı: Bu şirketlerin yarısı, AI'yı işlerini dönüştürmek için kullanmayı amaçladığını ve bu doğrultuda iş akışı yeniden tasarımı yaptığını belirtiyor. Bu niyetli yeniden tasarım, anlamlı iş etkisi yaratmaya en güçlü katkı sağlayan faktörlerden biri olarak öne çıkıyor.
• Liderlik Sahiplenmesi: Yüksek performans gösteren şirketlerin liderleri, AI inisiyatiflerine üç kat daha fazla sahiplenme ve bağlılık gösteriyor. Ayrıca AI kullanımını bizzat rol model olarak teşvik ediyorlar.
• Risk Yönetimi: Bu şirketler, diğerlerine göre iki kat daha fazla AI kullanım senaryosuna sahip olsalar da, riskleri yönetmek için daha fazla süreç tanımlamış durumdalar. Özellikle inaccuracy (doğruluk eksikliği) gibi AI risklerini gidermek için insan validasyonunun ne zaman gerekli olduğunu belirleyen süreçleri devreye almış durumdalar.

AI Ölçeklendirme Zorlukları ve Finansal Etki Neler?

2025 Yapay Zeka Durumu, AI'ın kurumsal kâr üzerindeki etkisinin hala sınırlı olduğunu gösteriyor:

• EBIT Etkisi: Katılımcıların yalnızca %39'u, AI kullanımının kurumsal düzeyde Faiz ve Vergi Öncesi Kâr (EBIT) üzerinde herhangi bir etki yarattığını bildiriyor. Etki görenlerin çoğu (%5'ten az) düşük seviyede bir etki gözlemlemiş durumda.
• Maliyet/Gelir Kazanımı: Buna rağmen, şirketler yazılım mühendisliği ve imalat gibi bireysel kullanım senaryolarında maliyet avantajları gördüklerini; pazarlama, satış ve kurumsal strateji gibi alanlarda ise gelir artışları bildirdiklerini belirtiyorlar.

Yapay zeka risklerini (özellikle fikri mülkiyet ihlali ve regülasyon uyumu) yönetmek için şirketlerin daha fazla çaba gösterdiği görülüyor. Ortalama olarak, organizasyonların yönetmeye çalıştığı risk sayısı 2022'de iken, bugün dört riske yükselmiştir. Bu, teknolojinin getirdiği somut tehlikelerin farkındalığının arttığını gösteriyor.

2025 Yapay Zeka Durumu, AI'ın potansiyelinin büyük ölçüde önümüzde olduğunu gösteriyor. Başarı, sadece AI araçlarını satın almaktan değil, bu araçları benimseyerek iş akışlarını temelden dönüştürmekten ve stratejik hedeflere odaklanmaktan geçiyor. Yüksek performans gösteren şirketlerin deneyimi, geleceğe yönelik yol haritasını açıkça çiziyor.